U ovom trenutku, najveću perspektivu za najbrže širenje organske proizvodnje ima brdsko-planinsko područje Srbije. Ono pruža najpovoljnije uslove za organsku poljoprivredu i u tom području se nalazi oko 62% poljoprivrednih površina naše zemlje. Veliki deo površina u brdsko-planinskom području, među kojima je i potkopaonički kraj, ostao je van uticaja intenzivne poljoprivrede.
Poljoprivredna proizvodnja odvija se bez primene agrotehničkih mera (pre svega mineralnih đubriva i hemijskih sredstava), na malim parcelama sa raznovrsnim plodoredom, sopstvenim, uglavnom malim stočnim fondom i sopstvenom radnom snagom proizvođača.
Korišćenje herbicida strogo je zabranjeno u organskoj proizvodnji, dok su preparati na bazi bakra dozvoljeni. Uzorci sa terena kontrolišu se u specijalizovanim laboratorijama u Francuskoj ali su tragovi nepropisnog tretiranja vidljivi i na listu, stablu i plodu, ističe Tatić. Metode organske proizvodnje podrazumevaju primenu prirodnih postupaka i supstanci, a ograničavaju ili potpuno eliminišu upotrebu sintetizovanih sredstava. Iako su kontrole rigorozne a posledice nimalo bezazlene, savest poljoprivrednika je ključni faktor, kaže kontrolor EKOSET-a.
Da bi se na jednom području zasnovala organska poljoprivredna proizvodnja, ono mora ispunjavati precizno definisane uslove. To su izolovanost zemljišnih parcela, stočarskih farmi i prerađivačkih kapaciteta od mogućih izvora zagađenja, zatim odgovarajući kvalitet vode za navodnjavanje, te usklađen razvoj biljne stočarske proizvodnje i osposobljenost stručnjaka za organsku poljoprivredu. Ovlašćena kontrolorska kuća između ostalog kontroliše mogućnost kontaminacije sa okolnih zasada, dodaje Tatić, napominjući da je ugovor o internoj kontroli obavezan i detaljan.
Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine Srbije prepoznalo je veliki potencijal organske proizvodnje i značaj koji ona može imati za budući ekonomski razvoj zemlje. Stoga, kao rezultat uspešne saradnje sa Ministarstvom, ali i drugim javnim i privatnim partnerima, do sada je ostvaren značajan napredak.
Kroz postepen i organski rast, mnoge hladnjače u bruskoj opštini uključile su se u tokove proizvodnje organske hrane. Hladnjača „Sweet home“ obavlja detaljne hemijske analize voća kako bi ono bilo u skladu sa standardima Evropske unije i kako bi se voće potkopaoničkih sela plasiralo na inostrana tržišta.
Fabrika za preradu voća i povrća kompanije „Fudlend” u Igrošu proizvodi visokokvalitetne i zdrave proizvode. Koristeći sopstvene resurse, iskusne radnice kažu da u ovim pogonima koriste i lična iskustva u spremanju domaće hrane, što dodatno doprinosi celokupnoj priči o prirodnosti i kvalitetu organske hrane.
Sela bruskog kraja pred izazovom su opstanka, a život u njima pulsira kroz porodice koje su se odlučile da na prostoru svojih domaćinstava uzgajaju razne biljne kulture, bave se stočarstvom ili nekim vidom seoskog turizma. Iako je pomoć lokalne samouprave i relevantnih institucija od nemerljivog značaja, neophodno je dodatno razvijanje svesti u javnosti o značaju opstanka ruralnih područja i kontinuirana edukacija stanovništva. Rešenje za oživljavanje sela i poljoprivrede, po mišljenju mnogih, nalazi se u udruživanju proizvođača i osnivanju zadruga, ali i u očuvanju životne sredine. Primenom ovih metoda selo može ponovo zadobiti svoju samostalnost i svetlu budućnost.
